ئەئلا سۈرىسى
مەككىدە نازىل بولغان، جەمئىي 19 ئايەتمەنىسى: ھەممىدىن ئۈستۈن. ئاتىلىش سەۋەبى: ئاللاھنىڭ مەزكۇر گۈزەل ئىسمى بىلەن باشلانغان
-
(87-سۈرە ئەئلا، 1-ئايەت)بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ سَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ الْأَعْلَى
ھەممىدىن ئۈستۈن پەرۋەردىگارىڭنىڭ نامىنى پاك ئېتىقاد قىلغىن
ھەممىدىن ئۈستۈن پەرۋەردىگارىڭنى پاك دەپ بىلگىن [1].
-
(87-سۈرە ئەئلا، 2-ئايەت)الَّذِي خَلَقَ فَسَوَّىٰ
ئۇ (پۈتۈن مەخلۇقاتنى) ياراتتى، (ئۇلارنى) بېجىرىم (يەنى چىرايلىق ۋە مۇناسىپ شەكىلدە) قىلدى
ئۇ پۈتۈن مەخلۇقاتنى ياىتىپ، ئۇلارنى بېجىرىم قىلدى [2].
-
(87-سۈرە ئەئلا، 3-ئايەت)وَالَّذِي قَدَّرَ فَهَدَىٰ
مەخلۇقاتقا پايدىلىق ئىشلارنى (تەقدىر قىلدى، ئۇلارغا پايدىلىنىش يوللىرىنى) كۆرسەتتى
ئۇلارغا (ھەممە ئىشنى) ئورۇنلاشتۇرۇپ، ئۇلارنى (پايلدىلىنىش يوللىرىغا) باشلىدى [3].
-
(87-سۈرە ئەئلا، 4-ئايەت)وَالَّذِي أَخْرَجَ الْمَرْعَىٰ
ئوت ـ چۆپلەرنى ئۆستۈرۈپ بەردى
ئوت-چۆپلەرنى ئۆستۈرۈپ بەردى [4].
-
(87-سۈرە ئەئلا، 5-ئايەت)فَجَعَلَهُ غُثَاءً أَحْوَىٰ
ئاندىن ئۇلارنى قارامتۇل قۇرۇق ئوت ـ خەسكە ئايلاندۇردى
ئاندىن ئۇ ئوت-چۆپلەرنى قارامتۇل قۇرۇق ئوت-خەسكە ئايلاندۇردى [5].
-
(87-سۈرە ئەئلا، 6-ئايەت)سَنُقْرِئُكَ فَلَا تَنْسَىٰ
(ئى مۇھەممەد!) ساڭا (قۇرئاننى) ئوقۇتىمىز، ئاللاھ (نەسخى) قىلماقچى بولغان نەرسىدىن باشقىنى ئۇنتۇمايسەن. ئاللاھ (بەندىلەرنىڭ) ئاشكارا ۋە يوشۇرۇن (سۆز ـ ھەرىكەتلىرىنى) بىلىپ تۇرىدۇ
(ئى مۇھەممەد!) بىز ساڭا (قۇرئاننى) ئوقۇتىمىز، ئاندىن سەن ئاللاھ ئۇنتۇلدۇرغاندىن باشقىنى ئۇنتۇمايسەن.ئاللاھ ئاشكارا ۋە يوشۇرۇن سۆز-ھەرىكەتلەرنى بىلىپ تۇرىدۇ [6ـ7].
-
(87-سۈرە ئەئلا، 7-ئايەت)إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ ۚ إِنَّهُ يَعْلَمُ الْجَهْرَ وَمَا يَخْفَىٰ
(ئى مۇھەممەد!) ساڭا (قۇرئاننى) ئوقۇتىمىز، ئاللاھ (نەسخى) قىلماقچى بولغان نەرسىدىن باشقىنى ئۇنتۇمايسەن. ئاللاھ (بەندىلەرنىڭ) ئاشكارا ۋە يوشۇرۇن (سۆز ـ ھەرىكەتلىرىنى) بىلىپ تۇرىدۇ
(ئى مۇھەممەد!) بىز ساڭا (قۇرئاننى) ئوقۇتىمىز، ئاندىن سەن ئاللاھ ئۇنتۇلدۇرغاندىن باشقىنى ئۇنتۇمايسەن.ئاللاھ ئاشكارا ۋە يوشۇرۇن سۆز-ھەرىكەتلەرنى بىلىپ تۇرىدۇ [6ـ7].
-
(87-سۈرە ئەئلا، 8-ئايەت)وَنُيَسِّرُكَ لِلْيُسْرَىٰ
سېنى بىز ئاسان يولغا (يەنى ئىسلام شەرىئىتىگە) مۇۋەپپەق قىلىمىز
سېنى بىز ئاسان يولغا مۇۋەپپەق قىلىمىز [8].
-
(87-سۈرە ئەئلا، 9-ئايەت)فَذَكِّرْ إِنْ نَفَعَتِ الذِّكْرَىٰ
ۋەز ـ نەسىھەتنىڭ پايدىسى بولىدىغان بولسا، (كىشىلەرگە قۇرئان بىلەن) ۋەز ـ نەسىھەت قىلغىن
ۋەز-نەسىھەت ئۈنۈم بەرگۈدەكلا بولسا، كىشىلەرگە ۋەز-نەسىھەت قىلغىن [9].
-
(87-سۈرە ئەئلا، 10-ئايەت)سَيَذَّكَّرُ مَنْ يَخْشَىٰ
ئاللاھتىن (قورققان) ئادەم ۋەز ـ نەسىھەتنى قوبۇل قىلىدۇ
ئاللاھتىن قورققان ئادەملا ۋەز-نەسىھەتنى قوبۇل قىلىدۇ [10].
-
(87-سۈرە ئەئلا، 11-ئايەت)وَيَتَجَنَّبُهَا الْأَشْقَى
ئەڭ شەقى ئادەم ۋەز ـ نەسىھەتتىن قاچىدۇ
ئەڭ بەختسىز ئادەم ۋەز ـ نەسىھەتتىن قاچىدۇ [11].
-
(87-سۈرە ئەئلا، 12-ئايەت)الَّذِي يَصْلَى النَّارَ الْكُبْرَىٰ
ئۇ كاتتا ئوتقا (يەنى دوزاخقا) كىرىدۇ
ئۇ ئەڭ چوڭ ئوت (دوزاخقا)قا كىرىدۇ [12].
-
(87-سۈرە ئەئلا، 13-ئايەت)ثُمَّ لَا يَمُوتُ فِيهَا وَلَا يَحْيَىٰ
ئاندىن ئۇ ئوتتا ئۆلمەيدۇ ۋە (ئوبدان) ياشىمايدۇ
ئاندىن ئۇ ئۇ يەردە يا ئۆلمەيدۇ يا تىرىكتەك ياشىمايدۇ [13].
-
(87-سۈرە ئەئلا، 14-ئايەت)قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّىٰ
(كۇفرىدىن ۋە گۇناھتىن) پاك بولغان ئادەم مەقسىتىگە يەتتى
(گۇناھتىن) پاك بولغان، پەرۋەردىگارىڭنىڭ نامىنى ياد ئېتىپ ناماز ئوقۇغان ئادەم ھەقىقەتەن مەقسىتىگە يەتتى [14-15].
-
(87-سۈرە ئەئلا، 15-ئايەت)وَذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّىٰ
ئۇ پەرۋەردىگارىنىڭ نامىنى ياد ئەتتى، ئاندىن ناماز ئوقۇدى
(گۇناھتىن) پاك بولغان، پەرۋەردىگارىڭنىڭ نامىنى ياد ئېتىپ ناماز ئوقۇغان ئادەم ھەقىقەتەن مەقسىتىگە يەتتى [14-15].
-
(87-سۈرە ئەئلا، 16-ئايەت)بَلْ تُؤْثِرُونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا
سىلەر دۇنيا تىرىكچىلىكىنى ئارتۇق كۆرىسىلەر
ئەمەلىيەتتە سىلەر دۇنيا تىرىكچىلىكىنىلا ياخشى كۆرىسىلەر [16].
-
(87-سۈرە ئەئلا، 17-ئايەت)وَالْآخِرَةُ خَيْرٌ وَأَبْقَىٰ
ئاخىرەت ياخشىدۇر ۋە باقىيدۇر
ئاخىرەت ئەڭ ياخشىدۇر ۋە مەڭگۈلۈكتۇر [17].
-
(87-سۈرە ئەئلا، 18-ئايەت)إِنَّ هَٰذَا لَفِي الصُّحُفِ الْأُولَىٰ
بۇ (يەنى بۇ سۈرىدىكى ۋەزلەر) شەك ـ شۈبھىسىز بۇرۇنقى كىتابلاردا ـ ئىبراھىم ۋە مۇسالارنىڭ كىتابلىرىدا باردۇر
شۈبھىسىزكى، بۇ ۋەز-نەسىھەتلەر بۇرۇنقى سەھىپىلەردە-ئىبراھىم ۋە مۇسانىڭ سەھىپىلىرىدىمۇ باردۇر [18ـ19].
-
(87-سۈرە ئەئلا، 19-ئايەت)صُحُفِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَىٰ
بۇ (يەنى بۇ سۈرىدىكى ۋەزلەر) شەك ـ شۈبھىسىز بۇرۇنقى كىتابلاردا ـ ئىبراھىم ۋە مۇسالارنىڭ كىتابلىرىدا باردۇر
شۈبھىسىزكى، بۇ ۋەز-نەسىھەتلەر بۇرۇنقى سەھىپىلەردە-ئىبراھىم ۋە مۇسانىڭ سەھىپىلىرىدىمۇ باردۇر [18ـ19].